SİGARAYI BIRAKABİLİRSİNİZ

SİGARAYI BIRAKABİLİRSİNİZ
TÜTÜN
·Başta sigara olmak üzere tüm tütün ürünleri biz hekimlerin günlük pratiklerinde uğraş verdiğimiz bir çok hastalığa yol açması veya tedaviyi olumsuz etkilemesi açısından önemlidir
·Sigara içmek bir hastalıktır ve tedavi edilmelidir
·Tüm sağlık çalışanlarının sigara ile mücadele etmesi birincil sorumlulukları arasındadır


SİGARANIN ZARARLI ETKİLERİ
·Sigara yılda milyonlarca ölüme sebep olur.
·Sigara içicisinin ömrü 15-25 yıl kısalır.
·Bir çalışmada sigara içmeyen erkeklerin %78’inin içenlerin ise ancak %42’sinin 73 yaşına geldiği bulunmuştur.
·Tek önlenebilir ölüm sebebidir.


ÖLÜM NEDENLERİ (A.B.D)
SİGARANIN ZARARLI ETKİLERİ
·Sigaraya bağlı hastalıkların tedavisi önemli bir ekonomik yük getirmektedir.
·Son yıllarda yaygınlaşan light sigaralar daha fazla içe çekildiğinden daha tehlikeli bulunmuştur.
·Sigara dumanına maruz kalanlar da risk altındadır. Dışarıya üflenen sigara dumanında zehirli gazlar dışında çok küçük parçacıklar da bulunur. Bunlar akciğerin uç bölgelerine ulaşarak zarar verirler.


TÜTÜNÜN ETKİLERİ
·Farmakolojik
·Toksik
·Mutajenik
·Kanserojenik
·İnflamatuar (Oksidan, proteaz,mediatör salınımı)



SİGARA VE KANSER
·Sigara kansere bağlı ölümlerin %30’undan sorumludur.
·Akciğer kanserlerinin %85’I sigaraya bağlıdır. Bir çalışmaya göre pasif sigara içiminin de akciğer kanseri riskini %25 arttırdığı bulunmuştur.
·Günde 1 paket sigara içen kişilerin içmeyenlere oranla 10 kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riski bulunmaktadır.



Sigaraya Bağlı Hastalıklar
Kanserler
·Ağız-dil-yutak-gırtlak--tükrük bezi-diş eti
·Akciğer-bronş
·Yemek borusu-mide-karaciğer- pankreas-bağırsak-anüs
·Böbrek- mesane –penis-vulva-rahim ağzı
·Kan kanserleri




SİGARA VE KANSER
·Sigarayı bırakmak her yaşta kanser riskini azaltır.
75 yaşındaki erkekler için kanser riski
Bırakma Yaşı Yüzde
30 % 2
40 % 3
50 % 6
60 % 10




SİGARA VE KANSER
·Ağız, boğaz ve yemek borusu kanserlerinin %60-93’üne sigara ve tütün çiğnemek sebep olur.
·Böbrek, mide, mesane ve pankreas kanserlerinde ve lösemide artışa sebep olur.
·Serviks kanserlerinin %30’u aktif ve pasif sigaraya içimine bağlanmıştır.




SİGARA VE AKCİĞER HASTALIKLARI
·Sigara hemen hemen tüm akciğer hastalıklarında risk faktörüdür. Grip, üst solunum yolu enfeksiyonları, pnömoni sigara içenlerde daha fazla görülür.
·Kronik bronşit, amfizem çoğunlukla sigarayla ilişkilidir.
·Sigara içen astımlarda şikayetler ve klinik bulgular ağırlaşır.



KOAH VE SİGARA
·KOAH gelişiminin en belirgin sebebi sigara içimidir.

·Kullanılan sigara miktarına ve başlama dönemine göre,sigara içen kişilerde içmeyenlere oranla KOAH nedeniyle ölme riskleri 4 ila 5 kez daha fazladır.




Santral Hava Yolları
·Silia kaybı
·Mukus bez hiperplazisi
·Goblet hücre sayısında azalma
·Epitelde histolojik değişiklikler


Periferik Hava Yolları
·İnflamasyon-atrofi
·Goblet ücre metaplazisi
·Skuamoz epitel hücre metaplazisi
·Mukus tıkaçları
·Düz kas hipertrofisi
·Peribronşial fibrozis



Alveola-Kapiller
·Peribronşial alveol harabiyeti
·Küçük arter sayısında azalma
·Bronkoalveolar lavaj anormallikleri
·Ig A-Ig G seviyesinde azalma
·Aktive makrofaj, nötrofil ve eozinofil sayısında artış





SİGARA VE KALP HASTALIKLARI
·30’lu ve 40’lı yaşlarda sigara içenlerin kalp krizi geçirme riski içmeyenlerin 5 katıdır.
·Sigara kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin en az %20’sinden sorumludur.
·Sigara HDL (iyi yağ)’yi düşürür.
·Kadınlarda östrojen eksikliği yaparak kalp hastalıklarını arttırır.
·Kadın içicilerde kalp krizi riski erkek içicilere göre %50 daha çok artış gösterir





Sigara ve diabet

·Sigara içenlerde diyabet gelişme riski 1.4-3.3 kat artmaktadır
·Diyabetiklerde makro ve mikrovasküler komplikasyon artmaktadır
·Diyabetik sigara içicilerinde HDL azaldığından koroner arter hastalığı riski daha belirgindir
·Glisemi kontrolü sigara içen diyabetlilerde kötüdür
·Sigara içen diyabetiklerin nefropati riski içmeyenlerden fazladır ( Mikroalbüminüri nedeniyle)
·Nöropati riski Tip I ve II diyabetlilerde artar



SİGARA VE NÖROLOJİK HASTALIKLAR
·Günde 1 paket sigara içenlerde felç geçirme riski 2.5 kat artar.
·Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda sigara felç riskini arttırır.


·İntraserebellar hemoraji riski iki kat
·Serebral infarkt riski üç kat artmaktadır
·Vasküler demans oluşumunu kolaylaştırır
·Parkinson hastalığının erken semptomlarını baskıladığı için tanı konulmasını geciktirir


Sigara ve KBB hastalıkları
·Sigara üst solunum yollarında ödem, mukus sekresyonu ve mukosilier transport inhibisyonu yapar
·Nazal ve nazofaringeal mukozal klirensi bozar
·Üst solunum yollarında bakteri ve virüs kolonizasyonuna zemin hazırlar
·Östaki borusunda yetersizliğe yol açar

·Aktif ve pasif sigara içimi otitis media riskini artırır
·Menier hastalığı, akut işitme kaybı gibi durumlarda tedaviyi etkileyeceğinden sigara bıraktırılmalıdır
·Aktif ve pasif sigara içiciliğinde paranazal sinüzit riski artmaktadır
·Sigara içenlerde larenjit sık görülür



SİGARA VE İNFERTİLİTE
·Sigara kadınlarda infertilite riskini arttırır.
·Düşük, dış gebelik, ölü doğum, düşük tartılı doğum ve prematüre doğum riski artar.
·Sigara içen annelerden bebekleri kanser riski taşıyan genetik mutasyonlar geçebilir.
·Çok miktarda sigara kullanımı erkeklerde impotansa katkıda bulunur.
·Sperm yoğunluğunda ve hareketliliğinde
azalmaya yol açar.



GEBELİK VE SİGARA
·Prematür doğum
·Erken membran rüptürü
·Düşük doğum ağırlığı
·İntrauterin büyüme geriliği
·Ani bebek ölümü
·Konjenital anomaliler
·Solunum problemleri
·İntraventriküler hemoraji
·Persistan pulmoner hipertansiyon
·Kraniosinostozis
·Retinel vasküler anomaliler
·İnfantil kolik ile ilişkilidir


KADIN VE SİGARA
·Menstrüel siklus düzensizlikleri
·İnfertilite
·Ektopik gebelik riski
·Abortus
·Prematür menapoz
·Osteoporoz
·Üriner inkontinans
·Deri kırışıklıkları

PASİF SİGARA
Ev içinde sigara içiliyorsa;
·Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır
·Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır
·Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır
·Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmaktadır
·Çocuklarda astım ve solunumsal infeksiyon riski 2 kat artmaktadır
·Çocuklarda akciğer kanseri kronik bronşit sıklığı artmaktadır
·Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanser ile ölüm 2-3 kat artmaktadır

SİGARANIN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
·Anne-babanın sigara kullanımı çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonlarını (bronşit,pnömoni) %50 arttırır.
·Astım riskini arttırır. Astımı kötüleştirir.
·Ani bebek ölümlerine yol açtığı düşünülmektedir.
·Çocuklarda meningokok hastalığını kolaylaştırdığı düşünülmektedir.

İSKELET SİSTEMİ
·Sigara yeni kemik oluşumunu önleyerek osteoporoza sebep olur.
·Sigara içen kadınlarda menapoz sonrası dönemde kalça kırığı riski 60 yaşında %17, 70 yaşında %41 fazladır.
·Omurgada bozukluklara yol açar.
·Sigara içenlerde bel ağrıları daha fazla görülür.


SİGARANIN DİĞER ETKİLERİ
·Sigara katarakt gelişiminde etkili olduğu görülmüştür.
·Sigara içenlerde yüzdeki kırışıklıklar daha fazla ve daha derindir. Ayrıca saç beyazlaması ve dökülmesi de daha fazla görülür.
·Sigara içenlerde işitme kaybı %70 daha fazladır.
·Sigara içen kadınlarda idrar kaçırma şikayetleri daha çoktur.



TÜTÜNDEKİ MADDELER

S Kansere yol açan maddeler

S Kanseri ilerletenler

S Zehirli ve tahriş edici maddeler

S Uyarıcılar, zevk vericiler,
aromatik maddeler


TÜTÜNDEKİ MADDELER

* Polonyum-210 Kanserojen * Radon Radyasyon * Metanol Füze yakıtı * Toluen Tiner * Kadmiyum Akü metali * Bütan Tüpgaz * DDT Böcek öldürücü * Siyanür Gaz odası zehiri * Aseton Oje sökücü * KATRAN Asfalt ve 3882 TOKSİK MADDE
* Naftalin Güve kovucu * Arsenik Fare zehiri * Amonyak Tuvalet temizleyicisi * CO Eksoz dumanı
* Asetik asit Sirke
* Bütan Çakmak gazı
* Kloroform Anestezik
* NİKOTİN Bağımlılık yapıcı


NİKOTİN
·Nikotin psikoaktif (ruh durumu üzerine etkili) bir ilaçtır.
·Eroin ve kokaine yakın bağımlılık yapar.
·Uyarıcı veya yatıştırıcı olarak etki edebilir (stimülan veya sedatif).

·Konsantrasyon ve kısa süreli hafızayı arttırıcı etkisi vardır


NİKOTİN

·Sabah ilk sigaranın nikotinden dolayı haz verici etkisi yüksektir.
·Gün boyunca nikotine duyarlılık azaldığından daha fazla sigaraya gereksinim olur.



SONUÇ

SİGARANIN SAYILAMAYACAK KADAR

ZARARLARININ OLDUĞUNU GÖZ ÖNÜNE

ALIRSAK,BİR AN ÖNCE

SİGARA BIRAKMANIN

ÖNEMİNİ ANLAYABİLİRİZ.
SONUÇ...

YIL: 2005
4,5 milyon insan ölüyor…

YIL: 2030
10 milyon insan ölecek !!!


SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI
Daha sağlıklı olunur
Daha iyi tat alınır
Daha iyi koku alınır
Paradan tasarruf sağlanır
Özgüven artar
Ev, araba ve nefesler kokmaz

Bebek ve çocukların sağlığı tehlikeye atılmaz
Pasif içicilik ortadan kalkar
Bağımlılıktan kurtulunur
Atletik performans gelişir


SİGARAYI BIRAKABİLİRSİNİZ

·1.Önce hazırlanın
- Bırakma tarihi belirleyin
- Çevrenizdeki sigara ve kül tablalarını ortadan kaldırın.
- Evinizde sigara içirtmeyin.

SİGARAYI BIRAKABİLİRSİNİZ

·2. Çevrenizdeki kişilerden; ailenizden, arkadaşlarınızdan ve profesyonel kişilerden yardım alın.

·3. Alışkanlıklarınızı değiştirin.
-İşe giderken geçtiğiniz yolu değiştirin.
-Oturduğunuz koltuğu değiştirin.
-Günlük hareketinizi arttırın.
-Bol su için.
-Ağzınızı meşgul edecek az kalorili yiyecekler yiyin (havuç, yağsız patlamış mısır).

SİGARAYI BIRAKABİLİRSİNİZ

·4. Gerekirse sigarayı bırakmanıza yardımcı olacak ilaçlar alın, ilaçlarınızı düzenli kullanın.
·5. Sigarayı bırakırken zorlanabilirsiniz. Bu zorluklara hazırlıklı olun.
- Sigarayı bıraktıktan 4 saat sonra yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. İlk 3-5 gün en zor dönemdir. Belirtiler iki haftada kaybolur.
- Ellerde titreme, terleme, bulantı, bağırsak krampları, baş ağrısı, öksürük ortaya çıkabilir.

KARŞILAŞILACAK ZORLUKLAR

·Sinirlilik, uykusuzluk ve bağımlılık belirtileri (bebekleşme) görülebilir.
·Depresyon, sevilen birinin kaybında olduğu gibi yas reaksiyonu ortaya çıkar, yas yaşanmalıdır.

SİGARAYI BIRAKMA VE KİLO ALIMI

·Sigara günde 200 Kcal harcanmasına sebep olur.
·Sigarayı bıraktıktan sonra besinlerin daha iyi sindirilmesine bağlı olarak ve abur cubur tüketiminin artmasına bağlı olarak kilo artışı olur.
·Günde 15 dakikalık yürüyüş, 100 Kcal eksik almak kilo alımını engeller.
·Sigara bırakmak için kullanılan bazı ilaçlar da kilo alımını önler.

NİKOTİN YERİNE KOYMA TEDAVİSİ

·Nikotin bantları, sakızları, ağız ve burun spreyleri vardır.
·Kişiye uygun gelen biçim seçilmelidir.
·Birkaç ay kullanıldıktan sonra bırakılmalıdır.
·Kullanırken kesinlikle sigara içilmemelidir.
·Baş ağrısı, bulantı, ilk birkaç gün uykusuzluk yapabilir.

SİGARA BIRAKTIRAN İLAÇLAR

·Bupropion en sık kullanılanıdır. Nikotin bağımlılığını azaltır.
·Sigara yoksunluğuna bağlı depresyonu engeller.
·Sigara bıraktıktan sonra meydana gelen kilo alımını azaltır.
·Sindirim sistemi şikayetleri, baş ağrısı, uykusuzluk ve ağız kuruluğu yapabilir.


20 dk sonra…

8 saat sonra…

24 saat sonra...

·Kan basıncı ve kalp atışları düzelir.

·Kandaki nikotin ve CO miktarı yarıya düşer.

·CO vücuttan tamen atılır;

·AC sigara kaynaklı mukusu temizlemeye başlar;

·Kalp krizi riski azalmaya başlar.

SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI
48 saat sonra…


72 saat sonra…


2-12 hafta sonra...

·Vücut nikotinden tamamen temizlenir.

·Nefes almak kolaylaşır, enerji seviyesi yükselir.

·Kan dolaşımı daha sağlıklı gerçekleşir;

·Yürümek ve koşmak kolaylaşır.

SİGARAYI BIRAKMANIN YARARLARI

3-9 ay sonra…


1 yıl sonra…

2-4 yıl sonra…

10 yıl sonra…

·Öksürük ve göğüsteki hırıltı azalır;
·Nefes alma sorunları iyileşir.


·Kalp hastalığı riski yarıya iner.


·İnme riski büyük oranda düşer.

·Ölüm riski hiç içmeyenler ile aynı olur.

Dr. Zeynep Beykal
Göğüs Hastalıkları Uz.